PARAYA RESMİ BASILAN İLK KADIN SABİHA TANSUĞ

Mustafa AKER-Bazı hikâyeler var ki, taşıyıcısı amaçlarına ulaşana kadar mümkün değil son bulmaz. Adeta hangi emelle dünyaya geldikleri belli gibidir bazı insanların ve onu gerçekleştirdikten sonra huzura kavuşabilirler.

Halk kültüründe önemli bir yeri olan yöresel kıyafetleri yıllarca toplayıp koleksiyon oluşturan, dış ülkelerde koleksiyonlarına yönelik sergiler açan Sabiha Tansuğ da böylesi uzun bir yaşam öyküsüne sahip. Bir diğer mühim özelliği ise halktan bir kişi olarak paraya resmi basılan ilk kişi, ilk kadın olması. Genç Cumhuriyet’te doğup günümüze kadar uzanan hayatı gerçekten de hayret ve ilham verici.

1933 senesinde, bugün Yunanistan’da bir şehir olan Gümülcine’de bir kız çocuğu dünyaya gelir
2000’li yıllara kadar uzanan bir maceranın mimarı olan Sabiha Tansuğ 1941’te ailesiyle beraber Gümülcine’den Türkiye’ye göç eder

Gümülcine’den Türkiye’ye göç eder
Çocukluğunu Ege’nin güzel iklim ve tabiatı içerisinde ama yokluklarla geçirir Sabiha Hanım
Anadolu ve halk kültürüne gittikçe hayranlık duymasını sağlayan bu hadiselerden sonra Sabiha Hanım 1963’teki bir Avrupa gezisinde gördüğü kostüm müzelerinden oldukça etkilenir

Burada gördüklerinden esinlenerek Anadolu köylerinin de muazzam müzeler olabileceğini düşünür

Türkiye’ye döndüğünde 1964’te İstanbul Piyer Loti tepesinde Türk kahvelerini model alarak Piyer Loti Kahvesi’ni açar

Dönemin Darphane Müdürü sergideki başlıklardan biriyle Sabiha Hanım’ın fotoğrafını çekip madeni paraya basmak ister
Teklifi sevinçle kabul eden Tansuğ’un portresi 1970’lerde Ankara gelin başlığıyla demir 50 kuruşlara basılır

bugüne kadar dünya tarihinde madeni paraya halktan bir sanatçı ve kadın geçmemiştir. İmparatoriçeler, imparatorun eşleri gibi sayılıdır kadın portreleri, hep erkeklerin vardır. Düşünün ki bunu Türkiye Cumhuriyeti yaptı. Bir cumhuriyet kadını bu hizmetleri sonunda paraların üzerine geçti, bundan daha büyük ödül yok.

Sadece bu değil, daha sonra altın paraların üzerine basıldım. Para tarihine geçtim. Aslında paranın üzerine ben değil, bir tarih geçti. Ankara’nın gelin başlığı taa Hitit’e kadar dayanan bir motifi üzerinde taşıyan gelin başlığı benim üzerimde paranın üstüne kondu